Manufaktua ŁUKOVA
Cegielnia Łukova, usytuowana w południo-wschodniej Polsce nieopodal Tarnowa w miejscowości Łukowa, od ponad 130 lat wypala cegłę w piecu kręgowym typu
Hoffmann z wykorzystaniem gliny z własnego złoża. Do dnia dzisiejszego ok. 90 % prac wykonywanych jest ręcznie. Proces produkcyjny na przestrzeni lat praktycznie nie uległ zmianie. Cegła suszona jest w suszarniach polowych i ręcznie wnoszona i wynoszona z pieca. Formowanie odbywa się w starej prasie ślimakowej typu Schlickheysen’a kiedyś napędzanej siłą zwierząt, potem parową lokomobilą, a dzisiaj elektrycznością.
Cegła osiąga wysoką wytrzymałość mechaniczną i specyficzny kolor, który jest wynikiem składu gliny, naturalnych warunków suszenia oraz trudno sterowalnego procesu wypału w piecu kręgowym, a także aktualnej pogody.
Na przestrzeni lat z cegły łukova zbudowano 25 kościołów i niezliczoną ilość budynków mieszkalnych.
Proces produkcyjny
Urobek z kopalni jest hałdowany na zimę i poddawany procesowi przemarzania, a także polewany woda dla zwiększenia destrukcyjnego działania ujemnych temperatur. Dzięki hałdowani napowietrza się surowiec, co wspomaga proces „fermentacji” i uplastycznienia.
Proces ten jest wykonywany z rocznym wyprzedzeniem. Przygotowany surowiec jest mieszany z drobnoziarnistym piaskiem w celu uzyskania różnorodnej struktury masy poddawanej zaprasowaniu.
Uformowane, mokre kształtki zawożone są do polowych suszarni i układane w stosy. Każda warstwa przesypywana jest piaskiem w celu zapobiegania sklejaniu się pod wpływem ciężaru kolejnych warstw. Przeschnięte cegły przekłada się w taki sposób, aby te znajdujące się na dole znalazły się na górze. Ma to na celu ujednolicenie wysuszania surówki.
Surowa cegła, której wilgotność wynosi czasem ponad 20%, jest transportowana do kręgowego pieca typu Hoffmann. Proces wypału jest trudno sterowalny i skomplikowany. Dzięki temu „wypalona cegła” zaskakuje czasami niespotykanymi efektami wizualnymi.